
Huqıq hám Nızamshılıq

Tashkulov Akbar Djurabaevich
Ózbekstan Respublikası ádillik ministri
Sońǵı jıllarda mámleketimizde xalıqtıń huqıqıy mádeniyatın asırıw, xalıqqa qabıl qılınıp atırǵan nızam hújjetleri hám mámleket baǵdarlamalarınıń mazmun-mánisin túsindiriw boyınsha keń kólemli jumıslar ámelge asırılıp atır.
Qabıl etilgen hár bir zárúrli nızam hújjeti boyınsha úgit-násiyatlaw materialları kompleksi (infografika, slayd, annotatsiya, rolik) tayarlanıp, tarawǵa juwapker bolǵan ministrlik hám keńselerge hám de aymaqlarǵa jiberiw ámeliyatı jolǵa qoyıldı. Nızam hújjetlerin ápiwayı tárzde túsindiriw boyınsha tayarlanǵan videoroliklar jergilikli hám oraylıq telekanallarda úzliksiz berip barılıp atır.
Ózbekstan Respublikasında normativlik-huqıqıy hújjetlerdiń joybarları keń dodalanıwı ushın Internet tarmaǵında daǵaza etiledi.
Internet tarmaǵında xalıqtıń huqıqıy sawatlı adamlıǵı hám mádeniyatın asırıwǵa qaratılǵan, materiallıq jaǵdayınan qaramastan, barlıq xalıq qatlamın biypul huqıqıy máslahát penen támiyinlewdi názerde tutatuǵın 5 huqıqıy portal islep shıǵıldı. Isbilermenler ushın biypul huqıqıy maǵlıwmat hám máslahát alatuǵın “Advice waor business” yuridikalıq portalı jumısqa tústi. Bul isbilermenlik iskerligin ámelge asırıwdan, yaǵnıy kárxananı dizimnen ótkeriwden tartıp tokı onı tamamlawge shekem bolǵan barlıq zárúr maǵlıwmatlardı usınıs etiwshi arnawlı interaktiv portal esaplanadı. Usı sistema arqalı isbilermenler óz iskerliginiń hár qanday basqıshında dus kiyatırǵan máselesi maydanınan operativ túrde biypul huqıqıy máslahát hám maǵlıwmatlar alıw múmkinshiligine iye.
Sonıń menen birge, xalıqqa biypul yuridikalıq járdem kórsetiw sistemasın jetilistiriw maqsetinde “Jardem” mámleketlik emes shólkemi jáne onıń aymaqlıq byuroları shólkemlestirildi. 60 rayon (qala ) da iskerlik alıp baratırǵan “Jardem” byuroları tárepinen 12 mıńǵa jaqın sorawlarǵa tikkeley juwap berilgen bolsa, “Advice.uz” huqıqıy informaciya portalı arqalı 60 mıńnan aslam sorawlarǵa onlayn rejimde juwap berildi.
Múmkinshiligi sheklengen, kózi azzi tulǵalarǵa óz huqıqların túsindirme olarǵa qolay bolǵan usıldan paydalanıldi. Xalıq aralıq shólkemlerdiń grant qarjıların tartqan halda kózi ajizler ushın brayl álippesinde “Kózi azzi adamlardıń huqıqlarına tiyisli normativlik-huqıqıy hújjetler kompleksi” tayarlandi. Jıynaq 2 tomnan ibarat, 2 mıń nusqada (jámi 4 mıń kitap ) baspa etilgen hám ol jaǵdayda kózi azzi adamlardıń huqıqlarına tiyisli 29 nızam hújjetlerindegi normalar jıynanǵan.
Pandemiya waqtında puqaralardıń huqıqların qorǵaw hám olarǵa huqıqıy túsinikler beriwdiń zamanagóy sistemaları jaratıldı. Atap aytqanda, puqaralardıń huqıqıy máslahátke bolǵan zárúriyatın aralıqtan qandırıw maqsetinde telegram messenjerinde botlar ashılıp, olar arqalı puqaralardıń aralıqtan turıp jibegen sorawlarına huqıqıy túsindirmeler hám máslahátlar berip barıldı.
Ózbekstan Respublikası Prezidentiniń 2020 jıl 22 iyundaǵı PF-6012-sanlı Pərmanı menen Insan huqıqları boyınsha Ózbekstan Respublikasınıń Milliy strategiyası tastıyıqlandi.
Ózbekstan Respublikası Prezidentiniń 16.01.2023 jıldaǵı "Ádil sudlawǵa erisiw múmkinshiliklerin jənede keńeytiw həm sud iskerligi natiyjeliligin asırıwǵa tiyisli qosımsha ilajlar tuwralı" PF-11-san Pərmanı menen 2023 - 2026 jıllarǵa arnalǵan sud sistemasın sapa tərepinen jańa basqıshqa alıp shıǵıwdıń qısqa múddetli STRATEGIYASI tastıyıqlandi.